YAŞAR ÜNİVERSİTESİ HUKUKU FAKÜLTESİ
BORÇLAR HUKUKU II FİNAL SINAVI 2010

1. Parakente ayakkabı ticareti yapan (A) , ayakkabı imalatcısı (B) den 100 adet ayakkabı spariş etmiştir. Ayakkabılar (A) teslim edildiğinde, (A),(B) ye ayakkabıların bedelini ödeyecektir. (A) ayakkabıların kendisine teslimini isteyince, (A)nın ödeme güçlüğü içinde olduğunu gören (B) :
a) Önce ,ayakkabıların bedelinin ödemesi gerektiğini belirterek, ayakkabıları (A) ya teslimden kaçınmıştır. (B)nin hukuken bunu yapması mümkün müdür.
b) (B), (A) nın ödeme güçsüzlüğünü ileri sürerek sözleşmeyi fesih edebilir mi ? Edebilirrse bunun koşulları nedir ?
2- (A), çiçekçi (C) ye evlilik yıldönümünü vesilesiyle Pazar günü evine teslim edilmek üzere kırmızı güllerden oluşan bir buket çiçek sparişi verir,bedel olarak 50 TL öder . (Ç) isteinilen buketi hazırlayarak, o sırada dükkanda bulunan (A) ile ayni mahallede oturmakta olan 15 yaşındaki yeğeni (Y)ye buketi (A) nın evine teslimini rica eder. (A)buketi alıp yola çıkar, yolda (Y) ile aynı kıza(K.ya ) ilgi duyan (Z) ile karşılaşır, çiçeği (K) ya götürdüğünü sanan (Z), (Y)ye saldırıp i çiçek buketini elinden almaya çalışır, (Y) kendini korumak için sustalı çalkısını çıkarır, çıkan kavgayı ayırmaya çalışan vatandaş (V) bu sırada (Y)nin bıçak darbelerinden yaralanır,çiçek buketi parçalanır,(Y) buketi (A)nın evine teslim edemez. Bu olayda :
a) (Ç) ,(Y)nin (V) ye vermiş olduğu zararlardan sorumlumudur. ? Niçin ? Sorumlu olsaydı ,(Ç) bu sorumluluktan kusursuzluğunu kanıtlayarak kurtulabilir Mi ?
Çiçek teslimi olmayınca, (A), başka bir çiçekci den 100 liraya çiçek spariş etmek zorunda kalmıştır. Durumu öğrenen (Ç), bir gün sonra daha büyük bir çiçek buketi hazırlayarak çırağı (D) ile özür mektubu ile (A)nın evine yollamış ancak (A) bu buketi kabul etmeyerek, aralarındaki sözleşmenin artık geçerli olmadığını, ayrıca önceden ödemiş olduğu 50 lira ile, fazladan çiçek sparişi için ödediği 100 liranın kendisine ödenmesi gerektiğini (Ç)ye bildirmiştir.
b) (A) nın çiçek sparişi sözleşmesini bu şekilde sonra erdirebilmesi mümkün müdür ? Niçin ?
c) (A) nın ikinci çiçek sparişi için ödediği 100 lirayı (Ç) den talep etmesi mümkün müdür ?
3.(A),(B) den üç ay sonra teslim edilmek üzere Ergin adlı yarış atını 200.000 liraya satın almış bedelin yarısını peşin olarak ödemiştir. Daha sonra (A)aynı atı 300.000 liraya (C) ye satıp teslim etmeyi taahhüt etmiş bulunmaktadır. Beş aylık süre geçtiği halde, (B) atı teslim etmemiştir. Bunun üzerine
a) (A) ,(B) ye sözleşmeyi fesh ederek, avans olarak ödemiş olduğu 100.000 lira ile, (C) ile anlaşması dolayısıyla mahrum kaldığı 100.00 liranın kendisine ödenmesi gerektiğini (B) ye bildirmiştir. (A) yapmış olduğu bu işlemde haklımıdır ? Niçin ?
(B) nin (A)ya satmış olduğu at merada otlarken yıldırım çarpması sonucunda ölmüştür.
b) (B) nin borcunun sona ermesi bakımından , atın bu ölümünün üç aylık süreden önce veya sonra olmasına göre bu olayı değerlendiriniz.
c) Bu durumda (B) bakiye 100 .000 lira alacağını,(A) dan talep edebilir mi ? Niçin ?
4- (A) evinin resterasyonu için mimar (M) ile sözleşme yapmış , (G) ise (M) nin bu işi özenle yapacağı konusunda,(A) ya garanti vererek, (M) nin borcunu özenle yapamaması sebebiyle doğacak zararları üstleneceğini (A) ya bildirmiştir. (M) geçirdiği bir trafik kazası nedeniyle üstlendiği borcu yerine getirememiştir. Bu durumda, hangi hukuki nedene dayanarak (A) zararlarının tazmini isteyebilir ? (G) ,(M) nin kusursuzluğunu kanıtlayarak sorumluluktan kurtulabikir mi ? Açıklayınız.

Sınav Yönergesi : Sınav süresi 75 dakikadır. Koyu kalem ile,okunaklı bir şekilde cevap yazınız. 4.soru 20,diğer soruların her şıkkı 10 ar puandır. Soru dışı bilgiler,puan kazandırmaz,puan kaybettirir. (B) nin borcu daha önce muacceldir,dolayısıyla (B) teslim borcunu ifa etmedikçe,(A) dan bedel ödenmesini talep edemez.







CEVAP ANAHTARI
1-a)BK.82, ödemezlik defi, iki tarafa borç yükleyen akitlerde, iki tarafın borcu da muaccel ise, diğer taraf borcunu ifa etmemiş ve ifaya hazır değil ise ileri sürülebilir. Olayda ise sözleşmeye göre (B) nin borcu daha önce muaccel olmakta,(A)nın borcu ise,(B) teslim borcunu ifa ettikten sonra muaccel olacağından ,BK.81.m.deki ödemezlik defini kural olarak (B) nin (A) ya kaşı ileri sürmesi mümkün değildir, ancak iki tarafa borç yükleyen akitlerde BK.82.m. diğer tarafın borcu daha sonra muaccel olsa bile,diğer taraf ödeme güçlüğü içinde ise, borcu daha önce muaccel olacak tarafa da ödemezlik defi hakkı tanımıştır,olayda (A)nın durumu bu şekildedir.
1.b) İki tarafa borç yükleyen akitlerde , bir taraf borcunu ödemede acz içinde ise, diğer taraf kendisine teminat gösterilmedikçe borcunu ödemeden kaçınabilir, makul sürede teminat gösterilmez ise sözleşmeyi fesh etme hakkına sahiptir.
2.a- (Ç) yi (V) ye yardım şahıs sıfatıyla verdiği zararlardan BK.100.m.ye göre sorumlu tutmak mümkün değildir. Çünkü BK.100.m. yardımcı şahsın alacaklı veya yakınlarına verdiği zararlardan sorumlu tutmaktadır. (V) ile (Ç) arasında böyle bir sözleşme ilişkisi yoktur. (Ç) yi istihdan eden sıfatıyla da sorumlu tutamayız çünkü (Y) ile (Ç) arasında bir bağımlılık ilişkisi mevcut değildir.
Eğer sorumlu olsaydı,kusursuzluğunu kanıtlayarak bu sorumluluktan kurtulamazdı.
2-b) İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde, temerrüt nedeniyle sözleşmenin feshi , borçlunun temerrüdünden sonra borçluya bir ek süre verdikten sonra yine borç ifa edilmez ise mümkündür. Burada , (Ç) ek bir ifa süre verilmiş değildir. Ancak, eğer borçlunun temerüdünden sonra ifa artık alacaklı için hiç bir yarar sağlamıyorsa, alacaklı ek süre vermeden de sözleşmeyi fesh etme hakkına sahiptir ki olayda aynen böyle bir durum vardır.
2.c) Temerrüt nedeniyle sözleşmeyi fesh eden alacaklı, diğer tarafa verdiği şeyin iadesini (50 lira ) talep edebildiği gibi menfi zararlarının tazminini de talep edebilir, kendi edimini ifadan kurtulur. Menfi zarar olarak diğer çiçekciye ödediği 100 liranın tamamını değil sadece aradaki farkı ( 50 lirayı) talep edebilir.

3-a) Vade günü taraflarca belirlenmiş olduğuna göre(BK.107/3 –muayyen bir mehil içinde ifa-üç aylık süre ) borçlu, ihtara gerek olmadan temerrüde düşer,iki tarafa borç yükleyen akitlerde alacaklı akdi feshi için ek süre verilmesi gerekliyse de bu durumda ek süreye de gerek olmadan alacaklı sözleşmeyi fesh edebilir (BK.107/3). Bu fesih geçmişe etkilidir. Verilen süreyi kesin vade kabul etmeyip,bu varsayıma göre cevap veren öğrencilerin cevapları da müspet değerlendirilmiştir
Sözleşmeyi fesheden alacaklı verdiğini geri isteyebilir, menfi zararlarını talep edebilir, kendi borcunu ifadan kurtulabilir. (BK.106 ). Bu nedenle (A) avans olarak verdiği 100.000 lira ile, kaçırdığı 100 .000 liralık ticaret zararının tazmini (B) den talep edebilir.
3.b-c) Temerrüde düşen borçlu, meydana gelen zararlardan kusursuz olsa bile veya kaza ile ifanın imkansızlığından da sorumlu olur(BK.102) Borçlu bu sorumluluktan borç zamanında ifa edilmiş olsaydı dahi aynı zararın meydana gelebileceğini kanıtlayarak kurtulabilir.. Dolayısıyla, borç zamanında ifa edilseydi yıldırım çarpması ile atın ölebileceğini kanıtlaması mümkün olmadığından, (B) nin borcu (atı teslim ) sona ermez fakat imkansızlık nedeniyle tazminata dönüşür. Bu durumda sözleşme temerrüt nedeniyle (A) tarafından fesih edilmemiş ise bakiye 100.000 alacağını (A) talep edebilir.
At temerrüde düşmeden önce yıldırım çarpmasından at ölseydi (B) kusursuz imkansızlık nedenşyle atı teslim borcundan kurtulacaktı. Fakat bu halde almış olduğu şeyleri (avans 100.000 lira ) iade etmesi lazımdır, diğer taraftan karşı edimi de talep edemez (BK.117 )
4- Bu sözleşme üçüncü kişinin edimini taahhüt (BK.110 ) niteliğinde olduğundan, (G) ,(M) nin kusursuzluğunu kanıtlayarak sorumluluktan kurtulamaz.
DEĞERLİ ARKADAŞLAR
• TÜRKİYEDE MÜREKKEPLİ KALEM DE SATILMAKTADIR. HEPİNİZ SÖZ BİRLİĞİ EDEREK TÜRKİYEDEKİ EN SİLİK KURŞUN KALEMİ BULARAK CEVAP YAZMIŞSINIZ. BENDE KEDİ GÖZÜMÜ VAR SANIYORSUNUZ.
• BİRİNCİ SINIFTA CEVAP KAĞIDININ SOLUNDA 2 CM BOŞLUK BIRAKANA 10 BONUS PUANI VERECEĞİMİ SÖYLEMİŞTİM. BU SÖZÜM HER YIL İÇİN GEÇERLİDİR. ANCAK SİZ BU BONUS PUANIN A TENEZZÜL ETMEMİŞSİNİZ. BEN YİNEDE TEESÜRLERİMİ BİLDİRİYORUM.
• İYİ TATİLLER
• DR.ŞEREF ERTAŞ